نیترات و نقش آلوده کننده در آب ها
مقدار مجاز نیترات در آب آشامیدنی همانطور که همه ما میدانیم نیترات یکی از مواد سمی و خطرناک در آب است که برای سلامت انسان بسیار خطرناک بوده ولی مقدار کنترل شده آن میتواند به سوخت و ساز بدن کمک کرده و وجود درصدی از آن در آب های آشامیدنی و شهری لازم و ضروری است از این روی بر آن شدیم تا کمی بیشتر درباره آن برای شما تحریر کنیم .
مقدار مجاز نیترات در آب آشامیدنی
مقدار مجاز نیترات در آب آشامیدنی طبق استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا یا به اختصار (EPA) حداکثر سطح آلودگی (MCL) نیترات را 10 میلی‌گرم در هر لیتر برای ایمنی آبهای آشامیدنی در نظر گرفته است . مقدار بالاتر از این میتواند در نوزادان کمتر از 6 ماه اثرات بالقوه مرگ که به آن متهموگلوبینمی یا سندرم ” آبی کودک ” گفته می‌شود را در پی داشته باشد . برای اطلاع بیشتر در مورد این سندرم می‌توانید به مقاله متهموگلوبینمی یا سندرم آبی کودک چیست در همین وب سایت مراجعه کنید .
نیترات چیست ؟
مقدار مجاز نیترات در آب آشامیدنی چه میزان باید باشد و این سوالی است که شاید خیلی از ما هر روز به آن بیندیشیم، زیرا وجود درصد زیادی از آن میتواند سلامت ما را تهدید کند و البته از نگاهی دیگر وجود آن برای بدن ما لازم است ولی مقوله مهمی که ما می‌خواهیم به آن بپردازیم آن است که ابتدا شما را با آن آشنا کنیم سپس تعریف کاملی از آن در اختیار شما قرار خواهیم داد .
نیترات یا (NO3) یک منبع مهم و ضروری برای نیتروژن (N) و مخصوصا برای گیاهان است و زمانیکه کود و نیتروژن برای استفاده در خاک و غنی سازی آن استفاده می‌شود نیترات توسط عواملی مانند باران و آبیاری گیاهان یا زمین های کشاورزی بواسطه خاک وارد منابع آب های زیر زمینی می‌شود . از دیگر عوامل تشخیص مقدار مجاز نیترات در آب آشامیدنی اندازه گیری وجود پسماندهای حیوانی که عموما از طریق چرای دام تولید می‌شود یا دفع نامناسب فضولات گاوداریها و مرغداریها و مراکز پرورش حیوانات و همچنین استخرهای پرورش آبزیان میتواند عاملی دیگر برای ورود نیترات به آب های پایین دستی و زیرزمینی شود .
سایر عوامل آلوده کننده آب
علاوه بر موارد بالا می‌توانیم به نقش آلوده کننده خاک و آب های زیر زمینی، نبودن لوله کشی فاضلاب در برخی از کلان شهرها و مناطق مسکونی اشاره کنیم که برای دفع پسآب های بهداشتی از چاه های عمیق یا نیمه عمیق استفاده می‌کنند و این خود می‌توانید آلودگیها، مخصوصا نیترات را از طریق چاه های جذبی به داخل آبهای زیرزمینی هدایت کند .
یکی از شاخصه های مهم برای سنجش کیفیت آب مقدار نیترات است که باید به آن توجه خاصی کرد و اگر محل زندگی شما در کنار منابع آلوده کننده که در بالا به آن اشاره کردیم است هر چند وقت یکبار باید از آب نمونه برداری کنید تا خطر (مقاله : ابتلا به بیماریهای ناشی از آب آلوده ) را کاهش دهید .
چه کسانی بیشتر در معرض این بیماری هستند
- زنان حامله ، نوزادان و مخصوصا کودکان زیر 2 سال
- افرادی که با کاهش اسیدیته معده مواجه اند
- کودکان یا نوزادان مبتلا به سندروم ارثی متهموگلوبین ردوکتاز
سندروم ( آبی کودک یا متهموگلوبینمی) Methemoglobinemia یکی از کشنده ترین بیماریهای نوزادان و کودکان زیر 1 سال است که باعث کاهش سریع اکسیژن شده و بافتهای سلولی را هدف میگیرد . برای خواندن مطالب بیشتر در مورد این بیماری کشنده می‌توانید به بخش متهموگلوبینمی یا سندروم آبی کودکی مراجعه کنید
علاوه بر این، برخی از مطالعات بهداشتی بر روی مقدار نیترات مشخص کرده که قرار گرفتن در معرض سطح بالای نیترات میتواند به برخی از انواع سرطان منجر شود ، اما نتایج آن هنوز نامشخص است.
توصیه های تست سلامت آب :
تنها راه شناختن اینکه آیا آب آشامیدنی شما با نیترات آلوده است آزمایش آن می‌باشد ، اگر شما به سلامت خانواده‌تان اهمیت می‌دهید باید هر سال مقدار نیترات آب آشامیدنی خودتان را آزمایش کنید مخصوصا اگر از آب چاههای عمیق یا نیمه عمیق استفاده می‌کنید و محل زندگی شما نزدیک شهرکهای صنعتی یا مراکز آزمایشگاهی و پزشکی است .
اگر نیترات بالایی در آب آشامیدنی دارید چه کاری باید انجام دهید؟
چنانچه نمونه آب آزمایش شده شما حاکی از درصد بالایی از نیترات باشد توصیه اکید می‌شود دیگر از آن آب استفاده نکنید و آنرا ننوشید حتی برای مصارف بهداشتی و حمام کردن نیز میتواند برای شما خطرناک باشد زیرا نیترات از طریق پوست میتواند وارد بدن شما شود زمانیکه از آبگرم برای دوش گرفتن استفاده می‌کنید مجراهای پوستی شما باز می‌شوند و راه را برای ورود نیترات به بدن شما هموار میکند .
اگر به فکر حذف نیترات در آب خود هستید باید بگوییم که این از طریق روشهای کم هزینه بدست نمی‌آید بلکه پیدا کردن منبع آب سالم تری برای جایگزینی آن میتواند حتی کم هزینه تر باشد .
جوشاندن آب غلظت نیترات را افزایش می‌دهد :
بسیار شایع است که جوشاندن آب میتواند مقدار نیترات یا سموم دیگر آب را از بین ببرد، بلکه به آن می‌افزاید و درصد غلظت نیترات را بالاتر می‌برد، دانشمندان و محققان پس از آزمایش های زیادی که یکی از آن جوشاندن آب در دمای بالا بوده به این نتیجه رسیدند که مقدار نیترات کاهش پیدا نمی‌کند .
اگر فکر می‌کنید در منطقه ای هستید که آب شما دارای نیترات بالایی است به هیچ وجه آنرا نجوشانید و در اختیار نوزاد یا کودکان خود قرار ندهید زیرا وجود بالای نیترات در آب میتواند باعث بروز بیماری ( سندروم آبی ) که در مقاله ای در این خصوص به آن اشاره کردیم منجر شود .
یکی از بهترین روشهای حذف نیترات استفاده از اسمز معکوس یا دستگاه تصفیه آب صنعتی و واحدهای تبادل یونی شامل رزینها و تقطیر و بخار کردن آب باشد که این فرایندها علاوه بر پیچیدگی، بسیار گران قیمت هستند و نیاز به نگهداری روزانه دارند . کربن فعال و دیگر فیلترهای ساده، نیترات را کاهش نمی‌دهند اما استفاده از آب شیرین کن برای منازل میتواند در امر کاهش نیترات به شما کمک کند زیرا این سیستم های تصفیه هزینه نگهداری کمی دارند و مجبور به سرکشی یا مراقبت روزانه از آن نیستید .
سخن آخر با شما
اگر در کنار منابع آلوده کننده آبهای زیرزمینی زندگی می‌کنید و یا آب چاه شما آلوده به نیترات و مواد شیمیایی است بهتر است یا محل زندگی خود را تغییر دهید یا نسبت به حفاری یک چاه جدید اقدام کنید . ابتدا منشاء آلوده کننده آب را پیدا کنید و درصدد رفع آن باشید . بهتر است بدانید نیترات براحتی از طریق خاک وارد آب های زیرزمینی می‌شود از این رو لازم است تا :
- اطراف چاه خود را تا شعاع مناسبی زه کشی کنید تا از ورود حیوانات به آن محدوده جلوگیری کنید زیرا فضولات حیوانی یکی از عوامل آلوده کننده آب بشمار میرود .
- چنانچه قصد ایجاد یک چاه جدید را دارید حتما از عوامل آلوده کننده احتمالی آب دوری کنید و آنرا نزدیک آنها حفر نکنید و بصورت مداوم و سالیانه از مقدار نیترات آب نمونه برداری کنید .
- حتما از دریچه های مناسب پوششی برای چاه خود استفاده کنید.
مقاله خوبی هست . تشکر از شما