رودخانه ها وظیفه کنترل و هدایت آب به سدها را دارند .
یکی از مهمترین کاربرد سد، حفظ آب است. آب بسیار حیاتی است ، از این رو برای حفاظت از آن ابتدا آن را نگهداری میکنند کنترل کردن به معنی بهینه مصرف کردن آن در مواقع حساس است.
در جوامع پیشرفته با بهره گیری از امکانات مناسب سعی در پیدا کردن بسترهای لازم برای هدایت آب و سیرآب کردن زمین های خشک یا نیمه خشک می کنند دولت های مدرن همیشه سعی در پیدا کردن منابع آبی مناسب برای استفاده از آن در مواقع بحران وکم آبی می کنند.
- لوله ها ، وظیفه انتقال آب به زمین های بایر و نیازمند به آن را دارند.
- از لوله برای هدایت آبی که پشت سدها تجمع پیدا کرده اند استفاده می کنند.
نیتجه اول : جمع کردن آب پشت سدها جهت استفاده مناسب از آن برای مواقع ضروری است و کنترل کردن آن از هدر رفت آب جلوگیری می کند.
اما ، این کنترل در همه بحران های کم آبی یا بی آبی مثمر ثمر نیست. در کشورهایی که سیستم کارآمد و کاربلد وجود ندارد، از منابع آب، در یک حیطه بخصوص مانند “فقط کشاورزی” استفاده میشود و سایر نیازهای طبیعی مانند سیرآب کردن رودخانه ها و کمک به گردش یکسان آب در سایر نقاط را نادیده می گیرند.
به عنوان مثال :
در کشورهای آفریقایی به علت خشک سالی های متوالی ، دربعضی نقاط آن، زمین های آماده برای کشت و کار و صنعت در مناطق دورتر و دورافتاده تر از این نعمت بی بهره بوده اند اما بر خلاف آن زمین های نقاط صنعتی که به محل سد نزدیک تر بوده اند از رشد و شکوفایی بالایی برخوداربودند.
اندیشمندان در حوزه بحران آب به این واقع پی برده اند که خشکسالی مثلا در کیپ تاون آفریقای جنوبی تا چند سال دیگر باعث ازبین رفتن زمین های کشاورزی پر محصول خواهد شد .
از این رو ،مقوله بحران آب را تا قبل از اینکه دیگر نتوان برای آن چاره ای اندیشید باید جدی گرفت.
یکی از راهکارها که می توان در حوزه بحران آب به آن توجه کرد مدیریت آن است مدیریت بحران آب تا قبل از اینکه نتوان برای آن راه حل مناسب وکاملی پیدا کرد ، بسیار مهم است .
استفاده از صاحبنظران و اساتید خبره و کاربلد در حوزه آب یکی از راه های جلوگیری از ایجاد بحران است .
خوشبختانه در کشورهای پیشرفته با استفاده ازعلم ودانش فنی و مهندسی و بااستفاده از روش های علمی و عملی توانسته اند بحران آب را کنترل کرده تا تمام صنایع و زمین هایی کشاورزی و حتی در حوزه مصارف شهری ازآن به طور بهینه و مناسب استفاده کنند.
بحران بی آبی و مقابل آن که همان بحران پر آبی است نیز در فصولی از سال با تجمع بیش ازحد به پشت سدها ایجاد می شود که با باز کردن دریچه های سد و انتقال آب قبل از آنکه سرریز شود و باعث خسارات زیادی گردد ، اقدام به کنترل آن می کنند اما یکی دیگر از دلایل باز کردن دریچه های سدها به خاطر خروج رسوبات آن است .
باز کردن دریچه ها که معمولا به دو علت اتفاق می افتد عبارتند از:
- خروج رسوبات زائد و دردرسرساز از سدها که گاهی باعث خرابی گسترده در بدنه آن است که به صورت عمدی و با در نظر گرفتن شرایط خاص انجام می شود.
- تجمع بیش از اندازه آب توسط باران های فصلی در جهت جلو گیری از طغیان و سراریز شدن آب است تا از بروز خسارت جدی به سد و تاسیسات آن جلوگیری کند. زمانی که آب پشت سد به دلایل گوناگون که در بالا به آن اشاره کرده ایم به طور غیر طبیعی خارج شود، باعث می شود زمین ها و صنایع حساس گاهی از این اتفاقات آسیب و صدمه بینند.
نزدیکی صنایع حساس و زمین های و کشاورزی به سد موقعی که آب پشت آن به صورت خروشان خارج می شود سیل شود خسارت زیادی هم به زمین های اطراف و هم به سایر مناطق دورتر از سد وارد می کنند.
ولی با استفاده بهینه از منابع آب هم ،حتی در فصول پر باران سال میتوان از طغیان آن چه بصورت علتی و یا معلولی جلوگیری کرد.
گل ولای لجن های پراکنده ای که در بستر آب رودخانه ها وجود دارند از طریق جریان مداوم آب داخل لوله ها خارج شده و به مناطق پایین تر هدایت می شوند. این گل و لایی با فشار حاصل از ایجاد انرژی در پمپ های انتقال آب به مناطقی که درحاشیه ی رود ها و زمین های اطراف هستند وارد شده و باعث میشود مهمان های ناخوانده مختلفی را وارد آب های پاکیزه آن نواحی کرده و به مرور زمان باعث افزایش سطح خاک میشود.
کشاورزان برای برای بارور کردن زمین هایشان اقدام به جمع آوری و دفع این گل ولای ها به مکان های دیگر که برای آن در نظر گرفته اند می کنند مانند چاله های ایجاد شده در زمین تا گودال هایی که قبلا بر اثر عوامل متعدد شکل گرفته را با آنها بپوشانند
از طرفی گل ولای هایی که در جریان نقل وانتقال آب به شهرها توسط ایستگاه پمپاژ و تصفیه خانه ها ناکارآمدی که به علت عدم تعمیر و نگهداری اصولی دچار فرسایش شده اند . بروز مشکلات متعددی برای شهروندان به بار می آوردند که بار مالی مضاعفی را به دوش آنها با تحمیل خرید فیلترهای آب می اندازند .
فیلترهای آب فقط توان آن را دارند تا بتوانند این گل و لای ها را از آب جدا کنند.
به آنها جدا کننده ها یا صافی های آب نیز می گویند تا با گذشت زمان و با بررسی آنها بتوان گفت که زمان جایگزینی شان فرا رسیده.
علوم مختلف در کاربردهای انسانی یکی از اساسی ترین نیازهای هر جامعه ای است که به آن وابسته شده .این وابسته ها تعاریف مختلفی دارند .یکی از آنهاعطش است حس تشنگی حاصل از کمبود آن چه در دسترس باشد چه نباشد .
برخی جوامع : استفاده ی علوم در جهت پیشرفت خواسته های انسانی را با در نظر گرفت رفع این عطش ،با بهره گیری از دانش مدرن و تربیت مدیران کار بلد در حوزه کنترل منابع آب که به درک درستی از آن رسیده و اجرا می کنند
دستگاه های نظارتی در حوزه منابع آب بهتر است تا در عملکرد تصفیه خانه ها و بروز کردشان و جایگزینی قطعات فرسوده در دستگاه هایی که وظیفه جداسازی مواد مضر از آب را دارند اقدام فوری به عمل آورند تا با این روش که یکی از راه کارهای اساسی مدیریت آب است بتوانند نظارت بهتری بر نحوه آب داشته باشند .
بدون دیدگاه