فیلتر های بیوسند “biosand” در ظروف و کوزه‌های تصفیه آب سفالی سنتی، آب آلوده را بدون استفاده از تمیزکننده‌های شیمیایی تصفیه می‌کند. این فیلترها یا گلدان‌های سفالی در مکان هایی استفاده می‌شوند که آب های سطحی آن به لحاظ شیمیایی مطابق با معیارهای معمول آب آشامیدنی است اما به لحاظ مکانیکی و بیولوژیکی بسیار آلوده می باشد.
شن، باکتری و ظروف سفالی، آب آشامیدنی سالم را تضمین می‌کنند
30/جولای 2018 – پاکستان
در آلمان ما به آب پاکی که به محض باز کردن شیر آب در دسترس‌مان قرار میگیرد عادت کرده ایم و عدم دسترسی به آن برای ما غیر قابل تصور است. اما در ایالت سند پاکستان، این عدم دسترسی به آب سالم جزئی زندگی روزمره بسیاری از مردم است. به همین دلیل است که “تیم arche nova” هفت سال است که در این منطقه، در حال کار برای ساخت سیستم آب پایدار بوده توسط گلدان‌های سفالی است. ما اکنون شروع به فعالیتهای تازه‌ای برای پیشرفت آبرسانی در مناطق میرپور، خاس و روشن آباد کرده‌ایم: در هفته های پیش رو 310 خانوار در حال دریافت فیلترهایی که اصطلاحا به آنها فیلترهای تصفیه آب نادی”nadi water filters” گفته می‌شود خواهند بود.
گلدان‌های سفالی تصفیه آب
فیلترهای بیوسند “biosand” در ظروف و گلدان‌های سفالی تصفیه آب سنتی، آب آلوده را بدون استفاده از تمیزکننده‌های شیمیایی تصفیه می‌کند. این فیلترها در مکانهایی استفاده می‌شوند که آب های سطحی آن به لحاظ شیمیایی مطابق با معیارهای معمول آب آشامیدنی است اما به لحاظ مکانیکی و بیولوژیکی بسیار آلوده می‌باشد. این تنها وضعیت روستاهای نزدیک به کانالهای آبیاری است. آب حاوی ذرات معلق، گل، شن و ماسه و دیگر ذرات و برخی از باکتریها و جرم هایی است که امکان تصفیه آنها توسط فیلترهای بیوسند فراهم می‌باشد.
فیلترها در کارگاهها ساخته می‌شوند
ما تنها فیلترهای آماده مصرف را توزیع نمی‌کنیم، بلکه مردم را به کارگاهها دعوت می‌کنیم تا در آنجا با تکنولوژی پشت فیلترهای بیوسند و اهداف ساخت آن آشنا شوند. سپس خانوارها گلدان‌های سفالی تصفیه آب ، مواد و مصالح لازم جهت ساخت فیلترهای خود را همراه با راهنمایی و سرپرستی “تیم arch nova” دریافت می‌کنند. به محض ایجاد و قرارگیری بیوفیلم”biofilm” مورد نظر در لایه بالایی، این فیلترها قابل استفاده برای روزمره هستند.
لایه به لایه آب زلال‌تر می‌شود
فیلترهای تصفیه آب نادی یا همان گلدان‌های سفالی تصفیه آب که در پاکستان توسعه داده شده است، ساده و در عین حال موثر هستند. این فیلترها شامل مواد و مصالح محلی هستند و بدون مصرف انرژی کار می‌کنند. در بالای فیلتر اصلی اولین ظرف یا گلدان سفالی تصفیه آب قرار دارد که توسط آب آلوده پر شده است. سپس از آنجا به طور خودکار به سمت فیلتر چکیده می‌شود.
پس از آن، آب وارد لایه ضخیم 4 سانتیمتری شن می‌شود که به آن “لایه آلودگی” نیز گفته می‌شود. در این بیوفیلم، باکتریهای غیر هوازی کشت شده قرار دارند که ذرات طبیعی موجود در آب که جزء آلودگی های خطرناک برای سلامت انسان محسوب می‌شود را تجزیه می‌کنند. اولین لایه‌ی شن همواره باید برای بیوفیلم مرطوب باشد.
این لایه قسمتی از آب را ذخیره می‌کند و تصفیه مکانیکی آب را تضمین می‌کند. لایه های بیشتر از سنگ، سنگریزه و شن و ماسه ساخته می‌شود. مرحله به مرحله آب آلوده، تیرگی و آلودگی‌های خود را از دست می‌دهد. هرچه شفاف‌تر، بهتر. جرم های خطرناک اغلب به ذرات معلق می‌چسبند و به ندرت به طور آزادانه در آب باقی می‌مانند. سرانجام آب شفاف و تمیز از گلدان‌های سفالی تصفیه آب دوم جمع‌آوری می‌شود.
استفاده و نگهداری به سادگی هرچه تمام‌تر
با توجه به امکان جلوگیری از بیماریهای مرتبط با آب، خانوارها در انجمن این پروژه با خرسندی این روش ساده برای سالم سازی آب را پذیرفتند. مردم به دقت به استفاده صحیح از این فیلتر و همچنین شناخت نشانه‌های کاهش کارایی آن و یا تغییرات بو یا طعم آب توجه می‌کنند. زمانی که کیفیت فیلتراسیون کاهش یافت 15 سانتیمتر از بالای لایه‌ها باید تعویض شوند و زمانی که کل فیلتر کاملا کثیف شد، جایگزینی کامل فیلترها ضروری است. از آنجاکه افراد خود فیلترهایشان را می‌سازند و تمامی مواد و مصالح در دسترس است، نگهداری از آن به سادگی هرچه تمام‌تر انجام می‌پذیرد. بنابراین این سیستم موثر و بسیار پایدار است.
آب سالم نیازی مبرم در ایالت سند است
در ایالت سند که محل این پروژه است تجهیزات آبرسانی مرکزی وجود ندارد. اقلیم این منطقه نیمه خشک است، بنابراین در نزدیکی هیچ آب سطحی طبیعی وجود ندارد. به این علت تنها منابع مانده و دردسترس برای آب آشامیدنی، آب های زیرزمینی یا کانال های آبیاری است.
در برخی از روستاها امکان کارآمدی برای دسترسی به آب قابل شرب وجود ندارد که بخشی از آن به دلیل شوری آب و آلودگی توسط صنایع و کشاورزی در دسترس نیست. در این مناطق آب‌های بسیار آلوده از کانالهای آبیاری تنها شانس برای یافتن این مایع ارزشمند است. پیش‌تر ساکنین این روستاها با استفاده از حوله به تصفیه آب می‌پرداختند اما با این حال از بسیاری از بیماری های مرتبط با آب در امان نبودند. در این مقوله فیلتر تصفیه آب نادی یا همان گلدان‌های سفالی تصفیه آب به معنای پیشرفت چشمگیر و بزرگ در وضعیت آب آشامیدنی است.
در جهان، حمل و نقل های طولانی برای رساندن آب پاک به کشورهای درحال توسعه در جریان است
کوزه‌های تصفیه آب در آفریقا
10دسامبر، 2013
سوزان مرکات، سخنران ارشد دپارتمان مهندسی عمران و محیط زیست “دانشگاه ام آی تی” در توضیح تلاش هایش برای ترویج سیستم های فیلتراسیون آب و کوزه‌های تصفیه آب یا گلدان‌های سفالی به سه میلیون از مردم شمال غنا می‌گوید: کوشش و تقلایی سخت و طولانی بوده است. در حال حاضر حدود نیمی از مردم این ناحیه با کمبود دسترسی به منابع تامین آب آشامیدنی قابل اطمینان دست و پنجه نرم می‌کنند. اما بعد از نه سال تلاش های مرکات و دانشجویانش، این پروژه شروع به ایجاد تغییراتی کرده است.
“سوزان مرکات” با گسترش تولید فیلترهای سرامیکی یا به اصطلاح کوزه‌های تصفیه آب در آفریقا و در دو قاره دیگر باعث اشتغال‌زایی و مهار بیماری‌ها شده است.
این ظروف سفالی یا گلدان‌های سفالی و کوزه‌های تصفیه آب در آفریقا که با منبع محلی تولید می‌شود، اصالتا اختراع فردی به نام “فرناندو مازارینگاس” از گواتمالا می‌باشد. از زمانی که تولید آنها توسط “مرکات” و افراد دیگر به صورت گسترده پیشرفت و ترویج داده شده، کارخانه‌هایی در حال ساخت این کوزه های تصفیه آب در 52 نقطه در 31 کشور هستند. “مرکات” بیان می‌کند: اکنون کارخانه‌های جدیدی برای ساخت کوزه‌های تصفیه آب در آفریقای جنوبی، گواتمالا، اوگاندا و چین هستند. هم اکنون کارخانه واقع در غنا که در سال 2011 ساخته شده، سال گذشته به حداکثر تولید خود رسید و میتواند آب آشامیدنی ایمن و پایدار را در اختیار 100.000 تن از مردم مناطق روستایی و فقیر نشین شمالی کشور قرار داده است. از تاریخ 10 ژانویه دانشجویان “ام آی تی” روی گسترش تولید و کنترل خروجی حاصل کار خواهند کرد.
کوزه‌ها یا گلدان‌های سفالی تصفیه آب در آفریقا با ترکیبی از گل سفالگری محلی و مواد قابل سوختن و مواد به دقت الک شده مانند سبوس برنج ساخته شده که توانایی کاهش 98 درصدی آلودگی های میکروبیولوژیک آب را داراست و کمک شایانی به کاهش بیش از دو سوم بیماریهای اسهال میان خانوارها می‌کند. مواد قابل سوختن در زمان پختن سفال می‌سوزند و شبکه ای از منافذ ریز برای فیلتر کردن رسوبات و میکروبها را زمانی که آب از آن ها می‌چکد برجای می‌گذارند. سپس فیلتر با استفاده از ذرات نانو کلوئیدی نقره که خاصیت ضدمیکروبی دارد عمل آورده می‌شود. این چنین فیلتری میتواند روزانه مقداری کافی از آب آشامیدنی و پاکیزه برای نیازهای یک خانواده بزرگ را تولید کند.
“مرکات” و همکارانش اخیرا کمک هزینه و بودجه‌ای از جانب دولت دوبی دریافت کردند که به آنها اجازه گسترش تولید و توزیع این فیلتر ها ( کوزه‌های تصفیه آب) را در غنا، گواتمالا و نپال می‌دهد.
به علاوه برای دسترسی به آب آشامیدنی پاک “مرکات” روی پیشرفت سیستم آب و فاضلاب در غنا (جایی که بسیاری از افراد با کمبود سرویسهای بهداشتی پیشرفته روبه‌رو هستند.) کار کرده است. “جان ماهر” دانشجوی” D-lab” و داوطلبان غنایی با همکاری یکدیگر همراه با پشتیبانی مرکز خدمت عمومی “ام آی تی” اخیرا امکانات و سرویس بهداشتی بزرگی را در مدرسه‌ای واقع در تاهای غنا ساخته‌اند. در ژانویه، تیم، کار خود را به گبالاهی “Gbalahi” روستای مجاور که به سمت بحران کاهش پیشگیری از شیوع بیماری پیش می‌رود گسترش خواهد داد.
“مرکات” بیان می‌کند: براساس آمارهای سازمان ملل متحد، امروزه غنا رتبه پنجم در بدترین وضعیت بهداشت در دنیا را داراست. به عنوان نمونه در بخش های شمالی و روستایی کشور به خصوص در مناطق فقیر ادرار در فضای باز عمومی امری عادی و معمول است.
“مرکات” راه خود را با طراحی نوآورانه سیستم‌های بزرگ آب و فاضلاب شهری و عمومی آغاز کرد مانند جایگاه‌های تصفیه آب‌های آلوده در جزیره “Boston’s deer”اما به زودی دریافت که بیشترین نیاز به بهداشت در روستاها، مناطق فقیر و زاغه‌هاست که این سیستم‌ها قابل تهیه نیستند. از آن پس وی توجه خود را معطوف به پیشرفت دسترسی به آب، سیستم آب و فاضلاب و بهداشت در کشورهای در حال توسعه کرد.
اما این راهی دشوار بود. “مرکات” می‌گوید: با توجه به دشواری‌هایی که در زنجیره تامین، ارتباطات (غنا بیش از 50 زبان و ادبیات مختلف دارد) و فقر وجود داشت، همه چیز بیش از آن چه که انتظار می‌رفت به طول انجامید. سیستم های فیلتراسیون ( کوزه‌های تصفیه آب) در کارخانه مرکات با قیمت 10 دلار ساخته می‌شوند اما به قیمت 6 دلار در مناطق فقیر روستایی فروخته می‌شوند. با این حال، حتی این قیمت هم برای جایی که مردم آن روزانه کمتر از 1 دلار درآمد دارند گران است.{ گاهی اوقات آژانسهای بزرگ تمام بهای کوزه‌های تصفیه آب را می‌پردازند و این فیلترها را به رایگان در اختیار مردم می‌گذارند.}
اما از سوی دیگر این کشور به لحاظ سیاسی با ثبات است، بیشتر مردم تحصیلات ابتدایی را دارند و برخی به انگلیسی صحبت می‌کنند و مردم آن حقیقتا گشاده رو هستند و رفتار دوستانه ای دارند.
مرکات می‌گوید تعهد او به تولید این فیلترها در غنا طی نه سال اخیر توسط دو چیز ادامه پیدا کرده است: اعتماد مردم آن نواحی به تاثیرات پروژه دانشجویان “ام آی تی” و همچنین حدود 125 نفری که به غنا مسافرت کردند. این ها بخشی از دلایل انجام این کار بود و دوست دارم ببینم که دانشجویان دنیای خود را تغییر می‌دهند و درمی‌یابند که دنیای بیرون بزرگتر از آن چیزی است که در اینجاست.
بدون دیدگاه