در این مقاله قصد داریم به مهمترین سوالات درباره خرید و قیمت ممبران پاسخ دهیم و به بررسی مزایا و معایب آبشیرینکنصنعتی و همچنین به آثار مخرب جداسازی نمک از آب دریا بر روی اکوسیستم اشاره کنیم. همچنین قصد داریم به نتایج زیانبار دستگاههای تصفیه آب صنعتی در محیط زیست اشاره مختصر و مفیدی داشته باشیم.
- نمکزدایی نمک را از آب شور حذف میکند و آن را به آب شیرین تبدیل میکند. اما این فرآیند اثراتمنفی زیستمحیطی دارد.
- کارخانههای نمکزدایی که از سیستم اسمزمعکوس استفاده میکنند زباله و موادشیمیاییسمی تولید میکنند که برای حیاتوحش و سیاره زمین مضر هستند.
- این فرآیند همچنین میتواند سطح نمک در آب دریا را افزایش دهد که بر ماهیها تاثیر منفی میگذارد.
- کارخانههای نمکزدایی از آب دریا که از گازوئیل استفاده میکنند نیز گازهای گلخانهای تولید میکنند.
از آنجاکه بیشتر آبهای سطحی روی زمین را دریاها و اقیانوسها تشکیل میدهند، آبزیان و تمام موجودات دریایی برای ادامهی حیاتشان به درصدی از نمک طبیعی موجود در آب نیاز دارند.
از طرفی فیتوپلانکتونها مهمترین و اصلیترین موجودات کوچکی هستند که تغییرات اقلیمی ناشی از افزایش یا کاهش دمای آب و عدم تعادل مواد شیمیایی محلول مانند آنیونها و کاتیونها و نمک که مهمترین آنها بهشمار میرود، میتواند آثار مخرب و جبرانناپذیری در اکوسیستم اقیانوسها و آبهای شیرین یا شور داشته باشند.
استفاده بیرویه و بیحد و مرز و فقدان استاندارد و نبود معیار مشخص طبق ضوابط بینالمللی یا دستورالعملهای سازمانهای مرتبط با حفظ محیط زیست جهت ایجاد راهکاری مناسب برای استفاده از دستگاههای بزرگ آب شیرین کن دریایی که باعث مرگ اکوسیستم طبیعی میشود، طبق گزارشات سالانه انجمن حفاظت از محیط زیست، روزبهروز به تعداد آنها مخصوصا در کشورهای فاقد آبهای شیرین سطحی یا زیرزمینی اضافه میشوند.
هزینههای جانبی برای جداسازی نمک از آب بسیار گرانقیمت هستند و فقط کشورهای ثروتمند با استفاده از سیستم غشاء پلیمری یا همان فیلتر ممبران و به کمک تکنولوژیهای جدید قادر به شیرین سازی آب دریاهای شور هستند.
مهمترین تکنولوژی در حال حاضر سیستم RO که مخفف عبارت Reverse Osmosis که به معنی اسمزمعکوس است پیشتاز در زمینه جداسازی نمک از آب شور دریاها و یا اقیانوسها است.
اگر بخواهیم به زبان ساده به تعریف سیستم اسمزمعکوس بپردازیم ابتدا بهتر است شما را با فرایند طراحی و تولید دستگاه تصفیه آب صنعتی آشنا کنیم. فیلتر ممبران با کد sw اصلیترین بخش یک آب شیرین کن دریایی است که در ۲ اندازه ۴ و ۸ اینچ و در دو مدل bw , sw توسط بزرگترین کمپانی دنیا به نام فیلمتک “filmtec” ( که البته در ادامه به موضوع تغییر نام از dow به دوپوینت خواهیم پرداخت)، تولید میشوند.
چگونه یک واحد اسمزمعکوس میتواند بر روی حیات موجودات دریایی تاثیرگذار باشد؟
قبل از اینکه به موضوع تحت تاثیر قرارگرفتن حیات و اکوسیستم از طریق دستگاههای آبشیرینکن بپردازیم بهتر است ابتدا کمی شما را با آن آشنا کنیم.
به طور کلی سیستمهای آبشیرینکندریایی با مکیدن آب دریاها به درون فیلترها و دفع نمک و بازگشت مجدد آن به دریاها باعث بالارفتن حجم نمک یا شوری آب میشوند. افزایش غلظت نمک آب یکی از معضلات و مشکلاتی است که در مواجهه با استفاده از این روش شاهد آن هستیم. افزایش شوری آب در سطح دریاها و اقیانوس ها باعث به خطر افتادن اکوسیستم طبیعی موجودات دریایی شده و در تولید مثل آنها تاثیرات منفی به وجود میآورد.
بیشترین آثار مخزب را میتوان در زندگی فیتوپلانگتونها، صدفها، ماهیها، جلبکها و خزهها مشاهد کرد. افزایش ناگهانی نمک آب، زندگی این موجودات مفید دریایی یا اقیانوسی را به خطر انداخته و با افزایش سطح نمک و شوری آب، حتی ماهیها نیز دیگر قادر به تخمریزی در نقاط پرعمق نیستند.
آبزیانی که زیستگاهشان در بستر دریاها یا اقیانوسها هستند برای ادامهی حیات مجبور هستند از نقاط پرعمق به نقاط کمعمق مهاجرت کنند یا در بستر کمعمق آب شروع به تخمریزی کنند که در نتیجه سید زودرس توسط تورهای صنعتی ماهیگیری را درپی دارند. این تغییرات باعث برهمخوردن تعادل بین اکوسیستم شده و به مرور زمان تغییرات جدی و غیرقابل جبرانی را در پی خواهد داشت.
پمپهایی که بر روی سیستمهای آبشیرینکندریایی تعبیه میشوند هرآنچه را که درون آب است با خود میمکند و وارد فیلترهای ممبران میکنند. فیلترهای ممبران دریایی شرکت فیلمتک یا dow سری 4 اینچ sw یا 8 اینچ sw اگرچه در دنیا از لحاظ ساختاری و کیفیت بیرغیب هستند اما بهتر است شرکت filmtec جهت کمک به جلوگیری از تخریب اکوسیستم دریاها با افق دید بازتری محدودیتهایی برای استفاده از آن درنظر بگیرند.
پسآب حاصل از فرآیند شیرین کردن آب شور دریا که مجددا به دریا بازگردانده میشوند عبارتند از:
- جسم مردهی موجودات ریز ذرهبینی که اندازه آنها میتواند حداکثر تا 0.2 میکرون باشند.
- تخم ماهیها، جلبکهای دریایی، عروس دریایی و …
- نمک آب دریا.
- مواد مغذی برای تغذیه آبزیان.
با توجه به گزارش سالانهای که از میزان غلظت نمک آب دریاها استخراج میشود و طبق آمار ارائه شده شوری آب در دریای عمان و خلیج فارس در قسمتهایی مانند فجیره امارات متحده عربی نسبت به 20 سال قبل، میزان 15% افزایش شوری آب داشته است که این فقط به دلیل استفاده بیش از حد از سیستمهای اسمزمعکوس برای شیرین کردن آب است.
متاسفانه این تغییرات اکوسیستمی در سایر نقاط دنیا و بیشتر در کشورهایی که دسترسی آسان به منابع آبهای شیرین زیرزمینی ندارند نیز گسترده است. متاسفانه در دنیا قوانین سختگیرانهای برای جلوگیری یا کنترل برداشت آب از دریاها و اقیانوسها وجود ندارد و در آینده شاهد ازبین رفتن بخش عظیمی از اکوسیستم طبیعی در آبهای شور دریاها یا اقیانوسها خواهیم بود.
یکی از مشکلاتی که در استفاده از سیستم اسمزمعکوس برای شیرین کردن آب دریاها وجود دارد هزینههای مصرفی مانند تعویض فیلترهای ممبران است. به عنوان مثال: قیمت یک عدد فیلتر 4 اینچ سری آب دریا یا sw در بازار امروز حدودا 28.000.000 تومان و در اندازه بزرگتر سری 8 اینچ دریایی یا sw حدودا 48.000.000 تومان است که با توجه به اینکه اکثر آب شیرینکنهایدریایی از تعداد خیلی زیادی ممبران تشکیل شدهاند، پس میتوان نتیجه گرفت که سود خیلی زیادی به حسابهای مالی شرکتهای تولیدکننده اینگونه فیلترها سرازیر میشود.
اما فیلترهایی نیز هستد که از قیمت پایینتری برخوردارند، مانند فیلتر ممبران 4 اینچ با کد bw و یا مدل بزرگتر که حجم آب بیشتری تولید میکند و به فیلتر ممبران 8 اینچ bw شناخته میشود که آنها هم مانند فیلترهای مخصوص آب دریا یا sw محصول شرکت فیلمتک آمریکا هستند که بیشتر برای تولید آب با کیفیت تر در کارخانجات یا صنایع استفاده میشود، دستگاه هایی که در اکثر واحدهای تولیدی برای تصفیه آب چاه استفاده میکنند به دستگاه تصفیه آب صنعتی معروف هستند که متشکل از تعدادی پمپ و فیلتر ممبران هستند.
یکی دیگر از مشکلات و معضلاتی که در کشورهای روبهرشد یا در مسیر تحولات اقتصادی هستند استفاده بیش از حد از آب چاههای زیرزمینی است. آبهای چاههای زیرزمینی بخاطر خصوصیات منحصربهفردی که دارند حاوی مقادیر و حجم زیادی از املاح معدنی هستند که این املاح برای ماشینآلاتصنعتی به عنوان یک عامل رسوبگذار و مضر شناخته میشود.
استفاده از آب دریاها یا حتی چاه های عمیق چه به قصد تامین آب شرب باشد و چه مورد استفاده در صنایع، اثرات زیست محیطی مخربی به همراه دارند. جریان تخلیه ای که توسط سیستمهای اسمزمعکوس ایجاد میشود در واقع “آب نمک” هستند که مجددا به داخل چاه یا دریا بازگردانده میشوند. محلول “آب نمک” حاوی مواد شیمیایی (به عنوان مثال FeCl 3، NaOCl AlCl 3 ، H 2 SO 4 ) است که اثرات زیست تخریبی آن غیرقابل جبران خواهد بود.
بدون دیدگاه